De bij het Nederlands Connemara Pony Stamboek aangesloten fokkers staan voor het fokken van een gezonde, robuust te houden sportpony met een prettig karakter die zowel voor volwassenen als voor kinderen een prettig rijdier is.
Bij de aandacht voor het fokken van een gezond dier hoort ook het testen op HWSD.
HWSD is een erfelijke hoefaandoening die helaas binnen het ras voor komt. Bij deze aandoening laat de hoefwand los van de onderliggende structuren (HWSD staat voor Hoof Wall Separation Disease). Pony’s met HWSD hebben daardoor forse kreupelheidsklachten, en de aandoening is vaak dusdanig ernstig dat een dier al op jonge leeftijd geëuthanaseerd moet worden.
De Nederlandse Connemarafokkers maken zich er sterk voor dat er in Nederland geen pony’s geboren worden die deze aandoening hebben. Dit doen ze door de dieren die gebruikt worden voor de fokkerij eerst te laten testen op HWSD, om vervolgens een partnerkeuze te maken die verzekerd dat het toekomstige veulen geen HWSD zal hebben.
HWSD is een autosomaal recessief overervende aandoening, wat betekent dat alleen dieren die van beide ouders het HWSD gen gekregen hebben de ziekte vertonen. De uitslag van de HWSD test bij dieren kan het volgende zijn:
- N/N dat wil zeggen dat de pony geen HWSD-gen heeft en dus vrij is van de aandoening.
- HWSD/N: de pony is drager van het HWSD gen. De pony heeft zelf GEEN klachten, maar kan het gen wel doorgeven aan nakomelingen.
- HWSD/HWSD de pony heeft van beide ouders het HWSD gen gekregen en is HWSD-lijder. De pony heeft de kenmerkende hoefproblemen.
Voor de fokkerij heeft dit de volgende consequenties
- Ouderdieren die vrij zijn van HWSD kunnen altijd gebruikt worden.
- Ouderdieren die drager zijn (ze hebben 1 HWSD gen, en 1 gezond gen) hebben zelf GEEN problemen, maar kunnen het gen wel door geven. Deze dieren mogen alleen gekruist worden met een vrije pony (N/N) om te voorkomen dat er een lijder geboren wordt.
Het stamboek sluit geen pony’s op basis van hun HWSD status uit. Dragers hebben de aandoening niet en er is dus geen enkele reden om deze pony’s te weren. Daarbij zou het weren van dragers uit de fokkerij betekenen dat de genetische variatie, die binnen een gesloten stamboek toch al kleiner is, nog verder verkleind wordt, iets wat het stamboek als onwenselijk ziet.
Het Nederlandse stamboek is daarbij voor wat betreft het testen een voorloper geweest, en vanaf het moment dat het mogelijk werd om te testen (voorjaar 2015) hebben de grote Nederlandse fokkers hun fokdieren getest. Door vervolgens er voor te zorgen dat alle dragers alleen nog maar met vrije dieren gekruist worden, worden er geen lijders meer geboren.
Verder wordt van alle nieuw aan te keuren jonge hengsten hun HWSD status onderzocht en deze status wordt ook gepubliceerd op de website. Van alle oudere hengsten is de status inmiddels grotendeels bekend, en van hengsten die via het stamboek getest zijn, wordt de uitslag ook op de website gepubliceerd.
Het stamboek adviseert daarnaast kopers van Connemarapony’s bij de fokker / verkoper te informeren of de pony op HWSD getest is, met name als het gaat om importpony’s die zich nog niet in de sport bewezen hebben, nog niet ingereden zijn. Hier bestaat namelijk toch het risico dat de pony nog niet eerder gediagnosticeerde HWSD heeft.
Ook dit probleem zal echter in de nabije toekomst niet meer bestaan: Het Ierse stamboek heeft al haar fokkers verplicht om alle vanaf 2016 geboren veulens te testen op HWSD. Hiermee is dus binnen een paar jaar de HWSD status van alle pony’s bekend, en hoeven er geen lijders meer geboren te worden.